Παρασκευή και 13: Μύθοι και πραγματικότητα
Οποιαδήποτε Παρασκευή συμπίπτει
με τις 13 ενός μήνα θεωρείται κακότυχη στις Αγγλοσαξονικές, Γαλλικές,
Γερμανικές και Πορτογαλικές περιοχές του κόσμου. Παρόμοιες δεισιδαιμονίες
υπάρχουν και σε άλλες παραδόσεις: στην Ελλάδα και την Ισπανία, για παράδειγμα,
το ρόλο αυτό έχει η Τρίτη και 13.
Ο φόβος της Παρασκευής και 13
ονομάζεται στα αγγλικά paraskavedekatriaphobia (μία λέξη που προέρχεται από τις
ελληνικές λέξεις Παρασκευή, δεκατρείς και φοβία) και είναι ειδική μορφή της
τρισκαιδεκαφοβίας. Η λέξη μπορεί να ευρεθεί επίσης ως paraskevidekatriaphobia
(παρασκευηδεκατριαφοβία).
Στην Πληροφορική υπάρχει επίσης
και ένας ιός με το όνομα "Παρασκευή και 13" (Friday 13th), ο οποίος
έχει το χαρακτηριστικό να ενεργοποιείται όταν το ημερολόγιο του υπολογιστή
δείξει ημέρα Παρασκευή και ημερομηνία 13.
Ιστορία της Παρασκευής και 13
Πριν τον 19ο αιώνα, ο αριθμός 13
θεωρούνταν γενικά ως φέρων κακή τύχη. Την ίδια εικόνα είχε και η Παρασκευή, αν
και δεν υπήρχε κάποια σχέση μεταξύ των δύο. Η πρώτη αναφορά σε μία
"Παρασκευή και 13" έγινε μάλλον στις αρχές του 19ου αιώνα.
Πέρα από τις γραπτές αναφορές,
πάντως, πολλές δημοφιλείς ιστορίες υπάρχουν σχετικά με την προέλευση της
δεισιδαιμονίας:
-Ο Μυστικός Δείπνος, με ιστορίες
ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης ήταν ο 13ος καλεσμένος, ενώ η Σταύρωση του Ιησού συνέβη
κατά ημέρα Παρασκευή.
-Ότι η Εύα προσέφερε το μήλο στον
Αδάμ κατά ημέρα Παρασκευή (η πεποίθηση ότι ήταν ένα μήλο πιθανότατα προέρχεται
από την ομοιότητα της Λατινικής λέξεις malus = "κακό" και Malum =
"μήλο").
Πολλοί θεωρούν πως ο μύθος
γεννήθηκε με την απόφαση του Πάπα να εκδώσει διάταγμα για τη σύλληψη και
θανάτωση των ναϊτών ιπποτών. Το διάταγμα εκδόθηκε σε συνεννόηση με τον βασιλιά
της Γαλλίας Φίλιππου του Δ΄, Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1307.
Στη σφαίρα των μύθων της
Παρασκευής και 13 ανήκουν και τα εξής: η αποστολή της NASA, Απόλλων 13 με
προορισμό το Φεγγάρι, εκτοξεύθηκε στις 13:13, ενώ μετά από τα σοβαρά προβλήματα
που παρουσιάστηκαν, η αποστολή διακόπηκε στις 13 Απριλίου.
Παρασκευή επίσης ήταν η
καθιερωμένη εκτέλεση κρατουμένων στην αρχαία Ρώμη. Όταν το όνομα ενός ατόμου
έχει δεκατρία γράμματα θεωρείται ότι έχει την τύχη του διαβόλου (Jack the
Ripper, Charles Manson, κτλ.).
sofokleousin.GR